Tak jak napisałem tutaj, Wilno to miasto kościołów.  W mieście jest ponad 60 świątyń. My odwiedziliśmy tylko niektóre z nich.

Wejście do kościołów (aby je zwiedzać) jest bezpłatne, natomiast w sporej części nie wolno robić zdjęć. Co ciekawe dotyczy to nie tylko cerkwi prawosławnych, gdzie to jest standardem, ale również kościołów katolickich. Biorąc pod uwagę, że spora część z tych świątyń wymaga wielu prac restauracyjnych i konserwacyjnych, a we współczesnych czasach, gdy ludzie nie publikują zdjęć/filmów z wnętrza, to nie istniejesz, wydaje się to dziwne. Tak, wiem, szacunek dla wiary, no ale skoro pozwalamy zwiedzać, to dajmy szansę ludziom pokazać, że warto tam wejść. Im więcej osób wejdzie, tym większa liczba wrzuci monetę do skarbonki.

Zacznijmy w kolejności naszego zwiedzania. A pierwszym miejscem upolowanym przeze mnie jest budynek, który kiedyś był świątynią i może kiedyś będzie świątynią.

Kościół Najświętszego Serca Jezusowego

To dawny kościół wizytek, wybudowany w połowie XVIII wieku.  Obok kościoła były budynki klasztorne, w którym wizytki prowadziły szkołę dla dziewcząt. Po upadku Powstania Listopadowego władze carskiej zlikwidowały zakon a kościół i klasztor skonfiskowały. W tym momencie zaczęła się trudna historia budynków – były tu magazyny i koszary a w czasach Związku Radzieckiego, więzienie, którego budynki stoją nadal po drugiej stronie muru.

Teraz kościół podobno jest odnawiany i ma być mu przywrócona dawna świetność, choć moje obserwacje tego nie potwierdzają, wszystko wygląda jak niezły urbeksik. Swoją drogą chętnie bym zajrzał do budynku kościoła, w którym ruscy zrobili więzienie.

Teraz już zmierzamy do

Ostrej Bramy i kościoła św. Teresy

Kościół św. Teresy to połowa XVII wieku gdy kościół został ufundowany dla karmelitów bosych. Klasztor obok kościoła został po Powstaniu Listopadowym również zlikwidowany, ale kościół nadal pełnił swoją funkcję. Kościół jest połączony z Kaplicą Ostrobramską. Niestety ani tu, ani tu nie wolno robić zdjęć, więc tylko zdjęcia z zewnątrz. W czasie gdy przyszliśmy do kościoła trwała msza w języku polskim. Muszę przyznać, że byłem zaskoczony liczbą wiernych w kościele w piątek po południu.

Tuż obok jest

Rosyjska Prawosławna Cerkiew Ducha Świętego

W tym miejscu w XVI wieku powstał pierwszy drewniany budynek cerkwi. W XVII wieku postawiono budynek murowany, który odbudowano po pożarze w XVIII wieku. Tutaj bardzo słabo się robi zdjęcia nawet z zewnątrz, bo Litwini wszędzie jeżdżą samochodami, nawet do kościołów na stare miasto i tu, przed świątynią jest spory parking dla wiernych.

dalej mijamy

Kościół pw. św. Kazimierza

to świątynia wybudowana dla zakonu jezuitów na początku XVII wieku.  W 1773 roku papież Klemens XIV rozwiązał zakon jezuitów, wtedy kościół przeszedł w ręce innych zakonów. Władze carskiej zamieniły kościół w cerkiew prawosławną pw. św. Michała Archanioła. W okresie międzywojennym kościół zwrócono katolikom, żeby po wojnie władze radzieckie zrobiły tam magazyn zboża. Po odzyskaniu przez Litwę niepodległości kościół zwrócono społeczności katolickiej i odrestaurowano.

teraz przenieśmy się na teren uniwersytetu, tutaj w XIV wieku powstał

Kościół św. Jana Chrzciciela i św. Jana Apostoła i Ewangelisty

to dzięki jezuitom, którzy przez długi czas zarządzali świątyniom, powstało tu kolegium, które później przekształcono w Uniwersytet. Po kasacji zakonu jezuitów kościołem zajęła się diecezja wileńska. Władze radzieckie również ten kościół wykorzystały jako magazyn a dopiero po odzyskaniu niepodległości kościół zwrócono katolikom.

największą i najważniejszą katolicką świątynią Wilna jest

Bazylika archikatedralna św. Stanisława Biskupa i św. Władysława w Wilnie

W miejscu, w którym stoi obecnie katedra, w połowie XIII wieku król Mendog (którego pomnik stoi obok świątyni) ufundował drewniany kościół. Pierwsza murowana świątynia powstała w XIV wieku a w XV powstała pierwsza katedra. Obecny widok świątyni to koniec XVIII wieku. Tutaj też władze radzieckie nie oszczędziły ludzi i budynków. Był tu magazyn i była galeria sztuki. Obecnie katedra jest czynna. My mieliśmy pecha, bo w piątek przyszliśmy ok. 18 gdy katedra była już zamykana, a w niedzielę trafiliśmy na mszę, więc tylko przeszliśmy na palcach boczną nawą. Tu też nie wolno robić zdjęć ale informacja o tym jest wywieszona tylko przy głównym wejściu.

Niedaleko katedry jest

Kościół św. Katarzyny

Zakon benedyktynek wybudował ten kościół w XVII wieku. W 1812 roku wojska napoleońskie zorganizowały w kościele szpital, natomiast władze radzieckie w 1944 zamieniły kościół na magazyn nawozów sztucznych i chemikaliów.

Idąc z Placu Ratuszowego ulicą Didžioji można wstąpić do

Cerkwi św. Mikołaja

Wybudowana w XVI wieku w miejscu drewnianej świątyni, wielokrotnie przebudowywana. Ostateczny kształt nadano jej po odbudowie po pożarze w XVII wieku.

Kilkaset metrów dalej stoi

Cerkiew św. Paraskiewy Piątnicy

To najstarsza murowana cerkiew w Wilnie. Wybudowana w XIV wieku, wiele razy przebudowywana i odbudowywana po pożarach. Tym razem ta wersja budynku, który możemy obejrzeć jest „młody”, bo powstała w drugiej połowie XIX wieku. Po II Wojnie Światowej i tę świątynię władze radzieckie przejęły. Komuniści zorganizowali tam muzeum. Dopiero w 1991 roku świątyni przywrócono jej pierwotny charakter.

Teraz odwiedzimy jeden z najbardziej atrakcyjnych kościołów w Wilnie

Kościół św. Anny

Kościół został wybudowany pod koniec XV wieku’, Został ufundowany przez wielkiego księcia litewskiego Aleksandra Jagiellończyka. Nigdy nie został przebudowany w związku z tym zachował gotycki charakter. Nie był zamknięty ani przez carat ani przez komunistów, w przeciwieństwie do wcześniej wspominanych świątyń.

Na Antokolu znajduje się drugi, pod względem atrakcyjności kościół

Kościół św. Apostołów Piotra i Pawła

Ta XVII wieczna świątynia nie wygląda atrakcyjnie z zewnątrz, natomiast wnętrze budzi zachwyt każdego. Ponad 2000 stiukowych rzeźb autorstwa Giovanniego Pietra Pertiego i ornamentów pokrywa sklepienia, ściany i ołtarze. W centralnym punkcie przed ołtarzem wisi kryształowy żyrandol w kształcie łodzi, symbolizujący Kościół jako arkę zbawienia.

Na Zarzeczu Republika posiada swój kościół, z równie bujną historią jak większość innych kościołów w Wilnie

Kościół św. Bartłomieja Apostoła oo. Kanoników Regularnych od Pokuty

to najmniejszy i najmłodszy z zabytkowych kościołów wileńskich. Murowany kościół powstał w tym miejscu w drugiej połowie XVIII wieku. Zniszczony podczas Insurekcji Kościuszkowskiej został odbudowany dopiero w trzeciej dekadzie XIX wieku. W końcu XIX wieku dobudowano dzwonnicę. W czasach ZSRR był w tym miejscu skład budowlany. Po 1991 roku przywrócono mu funkcje sakralne a w 1997 został przekazany wileńskim białoruskim katolikom. Od 2016 roku opiekują się nim kapucyni, a msze są odprawiane głównie po białorusku.

O ostatnim kościele, który chcieliśmy odwiedzić, już wspominałem

Kościół św. Rafała w Wilnie

Ufundowany w 1709 roku przez kasztelana wileńskiego Jana Kazimierza Sapiehę dla zakonu jezuitów.  Po kasacji jezuitów kościół przejęli pijarzy, a po Powstaniu Listopadowym, wpadł w ręce władz carskich. Budynki klasztorne przekształcono w koszary a kościół zamknięte. Ludzie radzieccy poszli krok dalej i w budynkach klasztornych zorganizowali siedzibę NKWD i KGB. Zdewastowany kościół, po renowacji zaczął pełnić swoją pierwotną funkcję w roku 2006.

i jeszcze jedna świątynia, której nie odwiedziliśmy, ale doskonale było ją widać z Wzgórza Trzech Krzyży

Cerkiew Świętych Konstantyna i Michała

Pełna nazwa to Cerkiew Świętego Równego Apostołom Cara Konstantyna i św. Michała Maleina, nieźle co? Wybudowana przez carat w 1913 z okazji 300 lecia Romanowów na tronie carskim. Tym razem Niemcy, w czasie I Wojny Światowej porządzili się w świątyni i zorganizowali tam areszt. W 1918 roku znów pełniła swoją rolę. Obecnie działa tam Litewski Kościół Prawosławny.

 

Czytając historie kościołów w Wilnie, trzeba przyznać, że bycie częścią Związku Radzieckiego a bycie w obozie socjalistycznym, to dwie różne bajki.