Cmentarz żydowski w Hamburgu jest położony obok cmentarza Ohlsdorf. Zupełnie nie znam historii Żydów niemieckich, ale agresja i metodyczność, z jakimi Niemcy starali się zniszczyć wszelkie ślady Żydów na terenie Polski powodują, że człowiek zadaje sobie pytanie – jak to się stało, że tak duży cmentarz pozostał w tak dobrym stanie w Niemczech?

Nie udało mi się znaleźć szybko odpowiedzi na to pytanie. Skupiłem się więc na kolejnym temacie – skąd wzięły się na tym cmentarzu nietypowo zdobione nagrobki? To, że nagrobki na cmentarzach żydowskich to nie tylko, znane z Polski, macewy ale cała paleta innych, już wiedziałem, ale skąd tutaj są nietypowe nagrobki? Po pierwsze jest tzw. kwatera portugalska. Otóż w końcu XV wieku Żydzi zostali wyrzuceni z półwyspu iberyjskiego i wielu przeniosło się właśnie do Hamburga. Przynieśli oni ze sobą swoją tradycję chowania zmarłych – płyty leżące na ziemi oraz nagrobki w kształcie sarkofagów. Po drugie pojawiają się również Żydzi z innych krajów.

Cmentarz nie należy do bardzo starych, powstał dopiero w 1883 roku, a w 1937 gdy hitlerowcy niszczyli cmentarz Grindelquarter, rabin Carlebach dostał zgodę na przeniesienie 200 tablic na cmentarz Ohlsdorf. Kolejna taka akcja miała miejsce w latach 1939 i 1941, gdy przeniesiono tablice z cmentarza Ottensen (175 sztuk).

Ale zwiedzanie zaczynamy od wejścia. Niejasne są godziny otwarcia. Tablica przy wejściu mówi o godzinach 10-15 we wszystkie dni tygodnia, google jeszcze niedawno mówiło 14-17 bez sobót. Wygląda na to, że właśnie zaktualizowano tę informację, może dzięki nam, bo gdy przyjechaliśmy w sobotę cmentarz był zamknięty, więc wróciliśmy w niedzielę po 14 i gdy próbowaliśmy wyjść po 15, okazało się, że furtka jest zamknięta. Stróż, który nam otwierał, powiedział, że widocznie zapomnieliśmy o godzinie zamknięcia, na co my, przepraszając za zawracanie głowy powiedzieliśmy, że w internetach jest informacja, że cmentarz jest do 17.

Bezpośrednio przy wejściu jest kwatera żołnierzy wyznania mojżeszowego, którzy walczyli w armii niemieckiej podczas I wojny światowej.

Obok, najbardziej widoczną budowlą na cmentarzu jest budynek pogrzebowy (Funeral Hall) zaprojektowany przez niemieckiego architekta Augusta Pipera.

Na przeciwko budynku stoi urna z prochami Żydów pomordowanych w obozie koncentracyjnym Auschwitz a za urną granitowy obelisk upamiętniających ofiary Holocaustu.

Oddalając się od bramy trafiamy na wspomnianą kwaterę portugalską a później już wymieszane stare groby z nowszymi aby dojść na teren czynnej części cmentarza. Tutaj trochę zaskoczenia, bo inskrypcje są często pisane cyrylicą, a większość nazwisk to nazwiska rosyjskie. Co więcej, po cmentarzu, równolegle do nas, spacerowała czwórka starszych Żydów, mówiąca po rosyjsku.

Zaciekawiła mnie również spora liczba imion i nazwisk angielskich na nagrobkach, ale też nie znalazłem odpowiedzi na pytanie skąd się tam wzięli. Generalnie, na temat tego cmentarza znalazłem bardzo mało informacji.